Rodzaje tworzyw sztucznych i ich właściwości
Rozwój technologii czy przemysłu bez zastosowania tworzyw sztucznych? Takie projekty współcześnie mogą mieć wyłącznie charakter hipotetyczny. Wystarczy się rozejrzeć, by przyznać, że rozmaite tworzywa sztuczne od lat towarzyszą nam właściwie w każdej dziedzinie życia. Z kolei coraz lepsze właściwości surowców oraz bazowych materiałów przekładają się na parametry i zastosowanie finalnych produktów. Jakie rodzaje tworzyw sztucznych rozróżniamy najczęściej, czym różnią się między sobą i wreszcie jakie są najważniejsze właściwości plastiku?
Rodzaje tworzyw sztucznych
Tworzywa sztuczne w obiegu światowym pojawiły się całkiem niedawno, bo w połowie XIX wieku. Od razu jednak zrewolucjonizowały przemysł, a wkrótce także życie codzienne ludzi. Do zrozumienia tego pojęcia niezbędne będzie wejście głębiej w jego strukturę. Tym, co tworzy omawiane tu przez nas materiały są polimery. To wielkocząsteczkowe związki chemiczne o bardzo dużej masie cząsteczkowej. Na te z kolei składają się wielokrotnie złożone cząsteczki zwane merami. Polimery naturalne – biopolimery – stanowią jeden z podstawowych budulców organizmów żywych: wchodzą w skład komórek. Polimery syntetyczne budują z kolei tworzywa sztuczne.
Rodzajów tworzyw sztucznych, których używa się w rozmaitych gałęziach przemysłu, jest wiele. Możemy spotkać się z podziałem ze względu na ich pochodzenie (tworzywa syntetyczne, pochodzenia naturalnego, modyfikowane), budowę wewnętrzną (amorficzne, krystaliczne) czy topologię (liniowe, rozgałęzione, drabinkowe, usieciowane). Najbardziej obrazowa, a przy okazji także praktyczna wydaje się jednak klasyfikacja ze względu na właściwości plastiku: elastomery i plastomery.
Jakie właściwości mają tworzywa sztuczne?
Najbardziej charakterystyczną cechą elastomerów jest ich zdolność do odwracalnej deformacji przy równoczesnym zachowaniu ciągłości struktury. Co to oznacza? Ten rodzaj tworzyw sztucznych jest elastyczny: w temperaturze pokojowej można je dowolnie odkształcać, a po odjęciu siły elastomery wracają do swojej pierwotnej postaci. Przykładem tego rodzaju tworzywa sztucznego może być guma. Materiał ten świetnie nadaje się do tłumienia drgań i wstrząsów, jest stosunkowo lekki i bardzo wytrzymały, ponadto wykazuje odporność na warunki atmosferyczne. Elastomery znajdują zastosowanie w przemyśle maszynowym i chemicznym, branży motoryzacyjnej, transporcie, farmacji czy włókiennictwie.
Z drugiej strony skali mamy plastomery, które po odkształceniu nie wracają do swojej pierwotnej postaci, ale zachowują nadany im kształt. W ramach plastomerów wyróżnia się dwie zasadnicze podkategorie:
- termoplasty,
- duroplasty.
Pierwsza podgrupa to polimery, które miękną pod wpływem działania wysokiej temperatury, twardnieją z kolei pod wpływem temperatury niskiej. Po osiągnięciu formy płynnej można je więc dowolnie kształtować, formując z niego konkretne elementy, które następnie schładzają się i zastygają. Jako że jest to proces odwracalny i powtarzalny, można je wielokrotnie poddawać przetwarzaniu. Za przykłady termoplastów mogą posłużyć polietylen (PE), polipropylen (PP) czy polichlorek winylu (PVC). Duroplasty to z kolei tworzywa sztuczne, które – odwrotnie do termoplastów – przechodzą ze stanu ciekłego w stały pod wpływem działania wysokiej temperatury. Proces ten jest nieodwracalny, nie ma więc możliwości ponownego przetwarzania materiału. Elementy z tego rodzaju tworzywa sztucznego cechują się jednak większą sztywnością i odpornością na deformację niż termoplasty. Duroplasty takie jak poli(tlenek etylenu), poliacetylen (PEC) czy poliakrylonitryl (PAN) ze względu na niską topliwość i wysoką trudnopalność znajdują zastosowanie m.in. w branży elektrotechnicznej.
Tworzywa sztuczne – zalety i wady
Od momentu wynalezienia tworzyw sztucznych materiały te stopniowo stawały się coraz powszechniejsze i szybko znajdowały zastosowanie w kolejnych dziedzinach życia. Współcześnie używamy tworzyw sztucznych właściwie w każdej branży, każdego dnia. Przemysł, produkcja, budownictwo, transport, włókiennictwo, medycyna, sport – to tylko niektóre gałęzie gospodarki, w których różne rodzaje tworzyw sztucznych pełnią bardzo ważne role. Powszechnie wykorzystujemy świetne właściwości plastiku, konieczna jest jednak również świadomość dotycząca wad tworzyw sztucznych w ogóle. Ich przeważająca część jest wytwarzana na ropie naftowej, której złoża są ograniczone, ponadto materiały te są trudne w utylizacji, a część z nich ma właściwości toksyczne. Do tematu produkcji i przetwarzania tworzyw sztucznych należy więc podchodzić odpowiedzialnie – jednym ze sposobów będzie zdobywanie surowców ze sprawdzonego, certyfikowanego źródła.
Zacznij od najlepszych surowców!
Firma Cortex Chemicals zaopatruje w jakościowe półprodukty i surowce chemiczne klientów biznesowych z wielu segmentów. Jednym z nich jest branża tworzyw sztucznych. W naszej ofercie znajdują się m.in. uniepalniacze, surowce do poliuretanów, stabilizatory i absorbery UV, smary i woski PE, plastyfikatory, antyutleniacze, antystatyki i wiele innych produktów. Masz pytania? Potrzebujesz porady? Może surowce, których szukasz nie widnieją w naszej ofercie? Skontaktuj się z nami telefonicznie, mailowo lub poprzez formularz zgłoszeniowy dostępny na stronie internetowej – wspólnie znajdziemy optymalne rozwiązanie.
